Data-gedreven strategie zoekt bindweefsel

Toezicht op technologie

Weet u wat GitHub, Hadoop en Machine Learning is? Weet u hoe een API bouwt om makkelijk in te pluggen op de data lakes van een organisatie? Waarschijnlijk niet. Het goede nieuws: u hoeft als commissaris de antwoorden ook helemaal niet paraat te hebben. Wat wel van u wordt verwacht: een samenhangende visie als bindweefsel voor de talrijke initiatieven in digitale technologie. Een analyse door Paul van der Waaij (Partner EY Advisory) en Avinash Ramkhelawan (Senior Manager EY Advisory).

Digitale technologie

Digitale technologie zet vrijwel elke sector op zijn kop. De spreekwoordelijke zolderkamers hebben een mooie serie van nieuwe concepten en businessmodellen voortgebracht op basis van die nieuwe technologie. Dat biedt elke organisatie kansen en bedreigingen. Dat zal geen nieuws zijn, want tal van deskundigen brengen al jaren de boodschap dat er een ingrijpende verandering gaande is. Digitaal is het nieuwe normaal, zo sprak de Vlaamse managementauteur Peter Hinssen jaren geleden al. Hij roept managers op om de technologie van overmorgen vooral goed in de gaten te houden om überhaupt bestaansrecht te houden. Data is the new oil: nog zo’n powerpointwijsheid: het combineren of analyseren van (grote hoeveelheden) data brengt immers tal van (commerciële) kansen met zich mee.

Meesurfen

Elke organisatie staat voor de vraag hoe je succesvol kunt (blijven) inspelen op de steeds weer vernieuwende golf van digitale technologie. Niets doen is geen optie, want dan loop je het risico je bestaansrecht te verliezen. Dat geldt nadrukkelijk ten aanzien van de dataficatie die in vrijwel elke sector een grote rol speelt. Het zijn niet alleen de usual suspects als Uber en Booking.com die daar succesvol op inspelen. Het zijn ook onbekendere cases als John Deere en Rolls Royce waaruit blijkt dat een nieuwe strategie daadwerkelijk waarde kan creëren uit data. De vraag is: hoe maak je verantwoorde keuzes over projecten, samenwerkingspartners en strategische initiatieven om goed mee te surfen op de digitale golven? Voor een deel is dat natuurlijk een kwestie van je huiswerk goed doen: je goed verdiepen in de achtergronden van de technologie, de marktontwikkelingen, het ecosysteem van partijen die ermee bezig zijn, de strategische fit met de bestaande portfolio en de noodzaak om nieuwe competenties te ontwikkelen.

Spiegeltjes en kraaltjes

Maar er speelt nog wat anders. De praktijk laat zien dat menig organisatie in de haast om niet de boot te missen halsoverkop in een veelheid aan initiatieven stapt zonder na te gaan of dat allemaal wel past in het grotere plaatje. De verleidingskracht van de mooie ‘spiegeltjes en kraaltjes’ is erg sterk. Voor een deel is dat niet erg. Er is niks mis met wat ruimte voor gedurfde experimenten. Wie dan vervolgens snel de stekker eruit trekt als het niet succesvol blijkt – fail fast – kan daar ook prima lering uit trekken. Het kan echter ook deels worden voorkomen door het goed formuleren van een overkoepelende visie op wat dataficatie en de onlosmakelijk daarmee verbonden mogelijkheden voor machine learning op basis van die data betekenen voor de organisatie. In dat verband dringt zich een vergelijking op met de militaire wereld, waar het concept van de commander’s intent wordt gebruikt bij elke opdracht in het veld om het hogere doel achter een bevel weer te geven. De (historische) achtergrond hiervan is dat iemand in het veld ook moet weten welke militaire intenties er zijn als hij/zij is afgesneden van zijn meerdere voor concrete opdrachten. In de chaos en complexiteit van de operatie in het veld kan elke militair dan naar eigen inzicht keuzes maken die bijdragen aan de intentie van het bevel. Het ‘waarom’ van de opdracht is altijd glashelder – en staat letterlijk altijd vermeld op een opdracht.

Bindweefsel

Terug naar de wereld van data-gedreven strategie voor organisaties. Ook zij hebben behoefte aan dergelijk ‘bindweefsel’ om keuzes te kunnen maken. Daar ligt in de huidige tijd dan ook een van de belangrijkste taken van een board. Als commissaris ben je verantwoordelijk voor de langetermijncontinuïteit van de organisatie. Dat vereist een visie op hoe de organisatie blijvend waarde kan creëren met digitale technologie. Een visie op welke samenhang er bestaat tussen de verschillende componenten. Pas als er duidelijkheid is over dat bindweefsel kunnen we van managers verwachten dat ze in de chaos en snelheid tot verantwoorde keuzes kunnen komen.

Ecosysteem

Dat heeft zowel een interne als een externe component. Intern gaat over het fundament: heeft de organisatie voldoende grip op de kwaliteit van data, heldere uitgangspunten voor de governance en is er voldoende aandacht voor eisen op het vlak van security en privacy? De externe component is minstens even belangrijk voor duurzame waardecreatie rondom data. Nieuwe modellen rondom data worden steeds vaker samen met partners gerealiseerd. Het ecosysteem-denken is dominant. Juist daar is een visie op het bindweefsel een harde noodzaak om opportunisme te voorkomen.

Kijk hier voor contacten.