Boardroom dynamics, leren van andere sectoren

Pensioenfondsen staan maatschappelijk steeds meer in de schijnwerpers, zeker na het uitblijven van een pensioenakkoord. Toezichthouden in een veranderende samenleving stelt andere eisen. De kwaliteit van de samenwerking wordt steeds meer een kritische succesfactor voor raden. Net als alle andere sectoren ontkomt de pensioensector niet aan een vermaatschappelijking van de governance.

Pensioenakkoord

Slager schrijft al in 2014 dat de governance een ontwikkeling kent van fonds naar financiële intermediair, vervolgens naar risicobeheersing, daarna kwam het accent op verzakelijking van de uitvoeringsrelaties, en in 2014 (!) ging het om de toenemende rol van de deelnemer.
Inmiddels is de publieke belangstelling niet minder geworden, integendeel. Pensioenfondsen zijn zichtbaar in het publieke debat over de toekomst van het pensioen. Dat is cruciaal voor de toekomst. Dit stelt hele andere eisen aan bestuur en toezicht. Goed presteren op de corebusiness is niet voldoende. Communiceren met klanten, burgers, politici en andere stakeholders draagt bij aan het vertrouwen. En zonder vertrouwen, geen toekomst.

Maatschappelijke betrokkenheid

Een raad van toezicht die zich uitsluitend hoefde te richten op de financiële deugdelijkheid, functioneerde anders dan een raad van toezicht die met het bestuur en de organisatie in het brandpunt van de maatschappelijke belangstelling staat. Daarbij gaat het om het daadwerkelijk communiceren met de buitenwereld, het actief antwoord willen geven op signalen en vragen van de buitenwereld. Communiceren met de buitenwereld betekent ook investeren in een gemeenschappelijke visie op de maatschappelijke functie. Investeren in de waarde van het fonds en het vermogen om een inhoudelijke sparringspartner te zijn voor externe en interne stakeholders. Het krachtenveld is beweeglijk en niet lineair. Daarbij is de onderlinge verhouding, de relatie tussen bestuur en intern toezicht van grote betekenis.

(...) bekijk het gehele artikel

Zelfevaluaties professionaliseren

De jaarlijkse zelfevaluaties zijn een goed moment om te reflecteren op het gedrag en functioneren van de raad. Dit onderdeel van de zelfevaluatie kan nog beter worden benut als gebruik wordt gemaakt van professioneel instrumentarium. Hierbij valt te denken aan assessments, zoals emotionele intelligentie, persoonlijkheidsprofiel en drijfveren die ook door anderen kunnen worden ingevuld. Individuele profielen die met elkaar een teamprofiel in kaart brengen. Deze ondersteuning draagt bij aan een substantiële verbetering van de kwaliteit van ‘het lastige gesprek’.

Conclusie

Investeren in boardroom dynamics in de raad en bestuur van pensioenfondsen is geen luxe, maar noodzaak. Het kan een katalysator zijn voor het versterken van het leerproces van de raad. Het open karakter van het toezicht, de versterking van het maatschappelijk profiel en de intensivering van het onderlinge samenspel, maken het toezicht boeiend. Het toezicht van morgen is een bij uitstek menselijke aangelegenheid. Dat is toch een mooi perspectief!

Marianne Luyer is als bestuursadviseur verbonden aan Nationaal Register en begeleidt u graag bij de zelfevaluatie van de raad, bij boardroomadvies of opleidingsvraagstukken. Neem contact op via 070 324 3091 of rechtstreeks via mluyer@nationaalregister.nl.