Vrouwen en de weg naar de top

Richting, resultaat, rekenschap, reflecteren en leren

Waarom is het toch zo moeilijk voor vrouwen om door te stromen naar topposities? Er is helaas veelal weinig commitment aan de top ten aanzien van diversiteit. Maar vrouwen kunnen er ook zelf iets aan doen, constateert Alexandra de Mul van GITP. Het model Responsible Leadership biedt een leidraad voor leiderschapsontwikkeling.

Een goede doorstroming van vrouwen naar hogere en topfuncties kent niet alleen een maatschappelijk maar ook een bedrijfseconomisch belang. Gemengde teams boeken meer omzet en winst per aandeel. Mannen en vrouwen houden elkaar scherp en diversiteit zorgt voor snellere vernieuwing dan teams waar mannen de meerderheid vormen. We vinden ons een veel geëmancipeerder land dan we zijn; ondanks een bindend quotum blijft het aandeel vrouwen in de top in Nederland fors achter bij het streefcijfer van dertig procent. En dit terwijl er voldoende potentieel aanwezig is net onder de subtop, vrouwen inmiddels beter opgeleid zijn dan mannen en ook de arbeidsdeelname van hoger opgeleide vrouwen inmiddels vrijwel gelijk is aan die van hoger opgeleide mannen.

Vissen in vijvers

Waarom is het toch zo moeilijk voor vrouwen om door te stromen naar topposities? Er is helaas veelal weinig commitment aan de top ten aanzien van diversiteit. En dit betekent niet alleen het uitvoeren van praktische maatregelen zoals verhoging van kinderopvangtoeslag of verruimen van vaderschapsverlof. Het gaat veel meer om een actieve en noodzakelijke verandering van cultuur. Waarom noemen we een moeder die werkt een ‘werkende moeder’, en een werkende vader gewoon een man? En hoe komt het dat een ‘papadag’ bedoeld is om de vader een stuk van de zorg op zich te laten nemen, maar een ‘mamadag’ niet bestaat? In veel bedrijven is er de druk om veel uren te maken en zichtbaar te zijn op de werkplek, hetgeen gezien wordt als een belangrijke indicator van betrokkenheid en (leiderschaps)ambitie. Dit terwijl werken in deeltijd een negatieve invloed heeft op toekomstige carrièrekansen. Ook zijn er in tegenstelling tot het ‘old boys network’ van mannen te weinig vrouwelijke netwerken en wordt er bij selectie voor topposities nog te vaak in dezelfde oude vijver gevist. Vrouwelijk leiderschap wordt onvoldoende gewaardeerd, terwijl onderzoek van de WPP een top tien opleverde van kenmerken van de ideale moderne leider waarvan er acht door de meeste mensen als vrouwelijk worden gekwalificeerd (onder meer empathie, kwetsbaarheid, geduld). 

Vrouwen en leiderschapsontwikkeling

Vrouwen hebben zelf ook wat doen op de weg naar boven. Leiderschapsontwikkeling begint met zelfkennis, zelfregie en reflectie op eigen stijl en integriteit. Vaak zijn vrouwen onnodig meer bescheiden dan mannen en onzeker over eigen kunnen. Mannen blijken makkelijker en sneller op een baan te solliciteren; vrouwen reageren pas als het profiel perfect bij ze past. Zij zouden mensen om zich heen moeten verzamelen of een mentor/coach kunnen inzetten die een steuntje in de rug geeft en hen stimuleert om een job bij twijfel toch ‘gewoon te gaan doen’. 

Responsible Leadership

Het model Responsible Leadership van GITP biedt een leidraad voor leiderschapsontwikkeling. Het gaat om verantwoordelijkheid nemen én geven, niet in de laatste plaats aan jezelf. Belangrijk is richting te geven, resultaat te boeken en zichtbaar te maken, rekenschap te geven en te reflecteren en leren. Aan en voor jezelf, je team, de organisatie en de stakeholders.

De vier R’s

Richting: pak de regie en neem initiatief. Als je iets wilt, moet je het aanpakken. Geef duidelijk aan dat je wil doorgroeien naar een hogere functie. Denk niet te snel dat je het eigenlijk niet kunt en stel je niet afhankelijk op van anderen.

Resultaat: je mag je resultaten zichtbaar maken en praten over je successen. Maakt gerust lawaai. Vrouwen stellen zich van nature meer bescheiden op dan mannen. Ze praten niet over ‘ik’ maar over ‘wij’. Vrouwen denken dat hun prestaties en resultaten vanzelf wel worden gezien en dat is niet het geval.

Rekenschap: neem verantwoordelijkheid voor je eigen acties en benut je kracht. Vrouwen durven zich veelal kwetsbaar op te stellen en op zichzelf te reflecteren, hetgeen zeer gewaardeerd wordt bij leiders. Laat zien waar je voor staat en durf fouten toe te geven.

Reflecteer en leer: ken jezelf en je leiderschapsdrijfveren; Als je eenmaal weet hoe je in elkaar steekt, je drijfveren kent, sterke kanten en valkuilen kent, ga je zien hoe het spel gespeeld wordt en welke rol jij daarin wil en kunt vervullen.

==

Alexandra de Mul (1970) is sinds 1994 aan GITP verbonden; in verschillende rollen van senior leadership & governance consultant, executive coach en manager/directeur. Ze heeft jarenlange professionele ervaring op het gebied van leiderschapsassessment, coaching, loopbaanbegeleiding en training en ze is met regelmaat betrokken bij innovatieve (HR-) beoordelings- en ontwikkelprojecten bij opdrachtgevers. Ze is mede initiatiefnemer en auteur van het Groot Coachings Modellenboek. Voor meer info, kijk hier.