"Polderen op een wereldtoneel"

Een onderzoek naar de commissaris van de tussenholding die worstelt tussen formaliteit en substantie

Op woensdag 19 mei hebben de Sociaal-Economische Raad (SER), Nationaal Register, Stichting MultiNationale Ondernemingsradenoverleg en Strategic Management Centre (SMC) binnen de Alliantie Medezeggenschap en Governance (AMG) een uniek onderzoek over de specifieke uitdagingen voor (raden van) commissarissen van (Nederlandse) tussenholdings gepubliceerd. Het was een geslaagde digitale samenkomst met ruim 150 deelnemers en interessante interviews met o.a. Jacques Schraven (oud-voorzitter VNO-NCW en commissaris) en Jacqueline Prins (algemeen secretaris SER).

Toezicht houden is meer dan handtekeningen zetten

Het toezicht op tussenholdings wordt regelmatig gekenmerkt als een formaliteit. De commissaris wordt in sommige gevallen uitsluitend geacht handtekeningen te zetten bij besluiten van de topholding, om te zorgen dat deze compliant is. Uit het onderzoekis onder andere gebleken dat:

• Bijna een derde van de commissarissen beoordeelt zijn of haar rol slechts als een “formaliteit”
• Meer dan de helft van de commissarissen geeft niet of nauwelijks invulling aan de werkgeversrol en de netwerkrol
• Een derde van de commissarissen houdt zich niet of zeer beperkt bezig met langetermijnwaardecreatie en risicomanagement
• Veel commissarissen doen aan ‘job crafting’; ze voeren kleine wijzigingen door die de substantie van het toezicht vergroten
• Het samenspel tussen bestuur, raad van commissarissen en ondernemingsraad is daarin cruciaal

Desondanks blijkt dat commissarissen - met inachtneming van verschillende contextfactoren - toch mogelijkheden hebben om hun positie te versterken en zo daadwerkelijk invulling te geven aan hun formele verantwoordelijkheden. Zij doen dit door het vergroten van persoonlijke invloed en betrokkenheid bij belangrijke besluiten, en door het versterken van hun formele taken en bevoegdheden. In het onderzoek bieden wij praktische aanbevelingen aan voor commissarissen, bestuurders en OR-leden om hun positie ten opzichte van de topholding te verstevigen.

Via deze link kunt u het onderzoeksrapport "Polderen op een Wereldtoneel" downloaden of bestellen.