Goede doelen

Raden van toezicht en raden van commissarissen dienen ieder jaar hun functioneren te evalueren. Eéns in de twee of drie jaar dient dat te gebeuren met een externe deskundige. Vrijwel nergens is te vinden waar de evaluaties uit moeten bestaan. Er is een boeiend palet aan praktijken en instrumenten ontstaan waarbij het steeds de vraag is welke insteek of procedure goed is. In dit artikel komen enkele ervaringen aan bod, plus een overzicht van de gevolgde procedure in de semipublieke sectoren.

Goededoelenorganisaties doen via de brancheorganisatie op uiteenlopende onderwerpen en in diverse vormen aan kennis- en informatie uitwisseling. Ook op directieniveau. Maar zou het niet goed zijn als ook toezichthouders elkaar, zoals in de zorg en pensioensector, ook geregeld treffen. Om de noodzaak voor toezichthoudend overleg voor goede doelen te onderzoeken heeft het Nationaal Register een onderzoek uitgevoerd voor Goede Doelen Nederland. Een nulmeting. Eerste indicatie: de behoefte lijkt aanwezig.

Unilever krijgt er opnieuw een vrouwelijke commissaris bij, na het aanstaande vertrek van Ann Fudge, die aan het eind van de termijn is en daarmee niet meer herkiesbaar.

Integriteit is vooral een kwestie van cultuur, maar hoe beïnvloed je dat? Marcel Wanrooy, bestuursadviseur GITP, schetst vier benaderingen om integriteit te sturen.  

Naam, hoofdfunctie en leeftijd:Sigrid Baas, co-founder en managing director JustGiving, 43 jaar.Nieuwe toezichtfunctie:Lid Raad van Toezicht Greenpeace, lid Remuneratiecommissie.Bestaande portefeuille toezicht- en bestuursfuncties:Lid Bestuur Montessorivereniging Waalsdorp.=========Hoe heeft u uw nieuwe toezichtfunctie verkregen?Ik ben benaderd door Nationaal Register.

Bestuurders, commissarissen en ondernemingsraad hebben een gemeenschappelijk belang: waardecreatie op de lange termijn. Dat vraagt om meer en betere samenwerking binnen de ‘gouden driehoek’, zo bleek tijdens het congres van de Alliantie Medezeggenschap en Governance. De eventuele argwaan tussen de partijen moet plaatsmaken voor verbinding en vertrouwen. 

Commerciële bedrijven versus maatschappelijke organisaties. Het is als sport versus spel. Profit is keiharde sport, met spelregels een afgebakend speelveld en aan het einde een winnaar of verliezer. Maatschappelijke organisaties zijn veel meer een spel waarbij meedoen om maatschappelijke waarde te leveren vaak belangrijker is dan het behalen van klinkklare resultaten en financiële winst. Ook qua governance heeft dat consequenties, constateert hoogleraar organisatiedynamiek Jaap Boonstra.

Commissarissen vinden dat ze een kwart meer beloning zouden moeten krijgen, zijn verdeeld over variabele beloning en vinden de angst voor vertrek van bestuurders naar het buitenland overdreven. Dat blijkt uit het Nationaal Commissarissen Onderzoek.

De externe benchmark mag niet langer leidend zijn bij de vaststelling van bestuurdersbeloning. Commissarissen moeten weer primair naar het interne loongebouw kijken.

Commissarissen moeten in hun rol als toezichthouder niet slechts uitgaan van harde beheersmaatregelen. ‘Om een organisatie écht te doorgronden en risico’s zodoende beter in te kunnen schatten, is focus op gedrag en cultuur vanuit de raad van commissarissen op basis van soft controls noodzakelijk. Dat gebeurt nu beperkt’, aldus Geertje Strampel van BDO Consultants.