Boardroomdynamics

Een effectieve voorzitter van de raad van commissarissen is in staat om in alle rust vergaderingen voor te bereiden en te leiden, discussies te structureren, in goede harmonie moeilijke thema’s te bespreken en de rolverdeling tussen commissarissen en bestuurders te respecteren. Derk te Bokkel, vennoot van Custom Management Interim Directeuren, evalueert aan de hand van een casus de rol van de voorzitter en doet aanbevelingen.

Bestuurders die moeten aftreden, kunnen die beslissing ervaren als een irrationele keuze van de toezichthouders, al of niet ingegeven door de waan van de dag. Een goede duiding van keuzes en uitgangspunten in de evaluatie kan voorkomen dat het gevoel van willekeur ontstaat en zorgen voor meer acceptatie van genomen besluiten, stelt Anke Brockmöller, senior adviseur GITP.

Commissarissen moeten kritischer leren kijken naar de effecten van onbewuste emoties op de verhoudingen in de boardroom en daarmee de kwaliteit van het toezicht. Daan de Roo van Alderwerelt, executive coach en zelf toezichthouder, schetst de onderliggende oorzaken van groepsdenken en projectie en doet aanbevelingen. ‘Piet reageerde de onverwerkte frustraties over zijn vader af op de voorzitter van de raad van commissarissen, die toevallig net zo sprak.’

Pensioenfondsen staan maatschappelijk steeds meer in de schijnwerpers, zeker na het uitblijven van een pensioenakkoord. Toezichthouden in een veranderende samenleving stelt andere eisen. De kwaliteit van de samenwerking wordt steeds meer een kritische succesfactor voor raden. Net als alle andere sectoren ontkomt de pensioensector niet aan een vermaatschappelijking van de governance.

Wat doe je als de continuïteit van het bedrijf in gevaar komt en het belang van de aandeelhouders en dat van de vennootschap uit elkaar lopen? Bart Melis, vennoot van Custom Management Interim Directeuren, trekt de lessen voor de raad van commissarissen.

Raden van advies bij familiebedrijven hebben geen formele bevoegdheid om in te grijpen bij conflict of crisis. De rva kan met informele beïnvloeding echter wel degelijk bijdragen aan een oplossing, aldus Peter van den Bent, vennoot van Custom Management Interim Directeuren. Maar het blijft een lastige positie.

De meeste crises bij bedrijven worden veroorzaakt door dynamiek in de boardroom, bleek tijdens het congres Functioneren van RvC’s onder druk ter gelegenheid van het derde lustrum van Nationaal Register. De lessen voor commissarissen: spreek je zorgen uit, wees proactief en rolvast, kies een goede voorzitter, durf in te grijpen, maar vooral: repareer het dak als de zon schijnt en zeg gewoon: ‘Jan, jij zat vandaag niet goed in je vel.’

Wanneer onthouden toezichthouders hun goedkeuring aan bestuursbesluiten? Niet als machtsspel, of gebrek aan vertrouwen, maar om  een beter resultaat te realiseren, blijkt uit een inventariserend onderzoek van C3 adviseurs en managers, Nationaal Register en de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg (NVTZ)

Frank van den Heuvel, toezichthouder en senior advisor public affairs, pleit voor een ‘skilled staf’. Voor 'balans op het middenveld.' Maar hij waarschuwt dat dit geen ‘hofhouding’ mag zijn.