Toon aan de top en voorbeeldgedrag

Goede risicosystemen, een gezonde cultuur, doorleefde gedragscodes, heldere communicatie en een top die zelf het voorbeeldgedrag geeft: ervaren toezichthouders Jan Hommen en Jacques Schraven schetsen in een video-interview met Kim Weppelman, senior manager PwC, hun visie op fraude en de verantwoordelijkheden van bestuurders en commissarissen hierbij.

Voorbeeldgedrag

Als fraude zich voordoet, heeft dat grote impact op een organisatie, haar stakeholders en het maatschappelijk verkeer. Soms is de impact zo groot dat het voortbestaan van de organisatie in gevaar komt. Bestuurders en toezichthouders zijn zich hier steeds meer van bewust. Zij geven dan ook steeds beter invulling aan hun primaire verantwoordelijkheden als het gaat om het voorkomen en bestrijden van fraude. Vanuit de controle van de jaarrekening speelt ook de externe accountant hierin een belangrijke rol. Topcommissarissen Jan Hommen en Jacques Schraven geven tijdens het video-interview met Kim Weppelman, senior manager PwC, hun visie op fraude, de rollen en verantwoordelijkheden van bestuurders en toezichthouders daarbij en het samenstel met de externe accountant. 

Economische criminaliteit neemt toe

Goed toezicht op fraude en economische criminaliteit wordt steeds belangrijker. Uit de Global Economic Crime Survey van PwC komt het volgende beeld naar voren: bijna de helft van de organisaties is in de afgelopen twee jaar in aanraking gekomen met economische criminaliteit, terwijl de andere helft niet zeker weet of ze het risico met succes hebben vermeden of er simpelweg niet van weten.

Bedreiging voor reputatie

In dit tijdperk van afnemende publieke tolerantie voor bedrijfs- en persoonlijk wangedrag is het niet nemen van maatregelen om risico's van fraude te beperken veruit de grootste bedreiging voor de reputatie van de organisatie. Het is dan ook belangrijk om de ware aard te herkennen van wat zich schuilhoudt in de schaduwen van de organisatie en adequaat toezicht te houden op bedrijfsnetwerken en de opstelling van een raamwerk voor fraudebestrijding. Daarmee kan snel worden gereageerd op fraude, zodat de organisatie sterker uit de strijd kan komen.

Blinde vlekken identificeren

Het bewustzijn moet zodanig worden verbeterd dat bestuur en toezicht opnieuw op intuïtie durven  te vertrouwen. Daarvoor moeten crisis en cyber-veerkracht worden versterkt en blinde vlekken worden geïdentificeerd. Om organisatorische waakzaamheid te herstellen, kunnen slimme detectietechnologieën worden geïntroduceerd en bijvoorbeeld een klokkenluiderregeling worden geïmplementeerd. Daarbij moet worden vermeden dat het compliance-raamwerk zo groot wordt, dat het een risico op zichzelf wordt.

Nodigt thuiswerken uit tot fraude?

De Economic Crime Survey Nederland 2021, een tweejaarlijks onderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit te Amsterdam, rapporteert over de hele linie overigens een daling van de financieel-economische criminaliteit. Dat is opvallend, want algemeen wordt aangenomen dat meer thuiswerken juist uitnodigt tot meer fraude, cybercriminaliteit en andere integriteitsdelicten. Van de respondenten geeft 76% aan in de afgelopen 24 maanden een of meer vormen van ‘traditionele’ financieel-economische criminaliteit (zoals diefstal, fraude en corruptie) te hebben aangetroffen in hun organisatie. Dat is een daling van 6 procent ten opzichte van een eerdere meting in 2019.

Blijf alert

Desondanks moeten bestuurders en toezichthouders altijd alert blijven, zo komt naar voren uit het interview met Jan Hommen en Jacques Schraven. Fraude kan een organisatie te gronde richten. Goed toezicht is gericht op het voorkómen van integriteitsproblemen en het veiligstellen van de continuïteit. Hommen en Schraven reiken daarvoor concrete handvatten aan.

Bekijk hier het interview met Jan Hommen en Jacques Schraven.

Klik hier voor meer informatie en het webinar over de Economic Crime Survey Nederland 2021.