Volle zalen bij Caribbean Governance

Toezicht leeft in overzeese gebieden
Interview

Volle zalen op Curaçao, Bonaire en St. Maarten tijdens de Governance 2-daagse en de Week van het Commissariaat aldaar. ‘Er is een enorme honger naar kennis over toezicht, bestuur en de dynamiek ertussen’, kijkt docent en NR adviseur Annelies de Groot Kooijman terug op het event. ‘Er is een enorme gretigheid om middels goed bestuur de eilanden verder te ontwikkelen.’

Caribbean Governance

In anderhalve week tijd volgden zo’n driehonderd bestuurders, toezichthouders, bestuurssecretarissen en andere professionals het programma dat NR, Themis, Arcas en andere (lokale) partijen hadden samengesteld. Annelies de Groot heeft wel een verklaring voor de interesse. ‘Wat je enkele decennia geleden zag, overigens nu nog wel, is dat er veel jongeren uit het Caraïbisch gebied in Nederland kwamen studeren en hier dan ook bleven. Er was hier in Nederland toch meer perspectief. Nu zie je dat er steeds meer young professionals uit de overzeese eilanden wel in Nederland studeren, maar daarna teruggaan naar het Caraïbisch gebied. Ze nemen dan, wetten en regelgeving en ook bestuurscultuur die ze hier hebben gezien mee terug naar huis. En dus willen ze ook dat daar goed bestuur onderdeel is van hun dagelijks werk.’ Er is nog een reden voor de aandacht voor governance op de eilanden van ons koninkrijk. Volgens Annelies zien bestuurders en toezichthouders ook steeds meer in dat als je je als eilanden wilt ontwikkelen, je transparant en integer moet zijn. Annelies: ‘De nieuwe generatie is er echt van overtuigd dat als je als eiland je wilt ontwikkelen, goede governance essentieel is. En dus zijn ze op zoek naar kennis en vaardigheden. De nieuwe generatie ziet het belang van transparantie, objectiviteit en onafhankelijkheid.’

Geen opgeheven vingertje

Toch waakt Annelies voor het opgeheven vingertje. Dat Nederlandse professionals wel even komen vertellen hoe het daar moet. ‘Nee. We moeten ons als Nederlanders er erg van bewust blijven dat we niet governance ontwikkelingswerk aan het doen zijn. Op die houding zit niemand op de eilanden te wachten. Wat je wel ziet, is dat daar veel minder mensen wonen en er dus ook minder pure (governance) specialisten zijn. In zo’n Week van het Commissariaat kun je dan natuurlijk wel echte kennis invliegen.’ En daar was volop belangstelling voor. Veel bestuurders en commissarissen bevolkten de volle zalen. Er moest zelfs “nee” worden verkocht. Annelies voegt er iets aan toe. ‘Governance codes kennen ze daar ook wel. In Nederland zijn we wel een beetje klaar met de governance codes en vooral met het aantal. Governance codes spelen ook daar een belangrijke rol, maar ze maken inmiddels wel de next step. Dat wil zeggen, niet alleen opschrijven wat je uitgangspunten zijn, maar ook met elkaar bespreken hoe je je in de dagelijkse praktijk opstelt. Daarnaast hadden we ook aparte masterclasses over bijvoorbeeld cyber security en finance & control voor commissarissen in het programma opgenomen. Meer diepgang, meer dan alleen de wetten. Samen met mijn collega Huib Bartels vond ik het dan ook meer een week van de dialoog. Samen praten over wat goed bestuur en toezicht nu eigenlijk is. En wat niet.’

Boardroom dynamics

Daarom was er bijvoorbeeld ook veel tijd en ruimte ingeruimd voor boardroom dynamics en de dynamiek tussen bestuur en toezicht. Annelies: ‘Hoe stel je de goede vragen? Hoe ga je nu eigenlijk met elkaar om? Ook als er een conflict is. Omdat iedereen elkaar daar kent, is dat extra belangrijk. We hebben deelnemers ook testen laten invullen om hen te laten inzien hoe zij als mens en professional in elkaar zitten en waardoor ze wel of niet gemakkelijk met elkaar kunnen samenwerken in een toezichtsorgaan. Er was zeker ook aandacht voor wet- en regelgeving (bijvoorbeeld middels de Toolkit Commissariaat) Caribbean, maar de menskant maakte een groot onderdeel uit van deze week. Huib en ik hebben geprobeerd theorie en praktijk aan elkaar te koppelen. Als bestuurder stel je bijvoorbeeld andere vragen aan jezelf dan dat een commissaris aan een bestuurder doet. Maar hoe doe je dat dan in de praktijk? Best en bad practices onderling uitwisselen… Dat hele plaatje hebben we proberen aan te bieden. Het zijn misschien wel juist de bad practices die inzicht kunnen geven hoe zaken mis kunnen gaan en waar je als commissaris en bestuurder op moet letten.’

Next step

Niet alleen inhoudelijk maken bestuurders en commissarissen een next step. Dat geldt ook voor het commissarissenprogramma zelf dat wordt aangeboden. Annelies: ‘We blijven dit organiseren, maar als organiserende partijen achter de Week van de Commissariaat, willen we wel steeds meer gaan werken met lokale mensen. CEO’s of commissarissen van de eilanden zelf die een cursus, masterclass of lezing geven.’ Ook hier niet de alwetende opgeheven vinger uit Nederland. Annelies: ‘Nee, we doen het met respect voor elkaars werelden. Maar is er een hiaat in kennis, dan kunnen we die vaak wel vanuit Nederland invullen. Al jarenlang wordt in het Caraïbisch gebied het governance-zaadje geplant. Je ziet nu dat het zaadje uit de grond gekomen is en tot wasdom komt. Ik vond het mooi om de gretigheid en de ambitie te zien waarmee deelnemers kennis kwamen ophalen. Toezicht leeft er echt. Misschien ook wel omdat bestuurders in het Caraïbisch gebied veel zichtbaarder zijn dan in Nederland. Ze staan bij wijze van spreken dagelijks in de krant. Veel MKB-ondernemers ook daar. Hier in Nederland kennen we het MKB nauwelijks. Omdat mensen daar zo zichtbaar zijn, ze vol in de spotlights staan, is toezicht en bestuur zichtbaar en is er ook een toegenomen noodzaak om good governance serieus te nemen. Een mooie ontwikkeling.’