‘We leven en werken als een kip zonder kop’

We denderen elke dag maar door. Zonder rust te nemen. Corona heeft dat alleen maar versterkt. ‘We zoomen van overleg naar overleg’, schetst Hidde de Vries, auteur van Work Smart, Play Smart. ‘Maar nog harder en nog langer werken, werkt zelfs contraproductief.’ Over directeuren op skippyballen en de gruwel van de kantoortuin.

Wat is de aanleiding geweest om Work Smart, Play Smart (nummer één in bestsellerslijst Managementboek) te schrijven. Wat zat je dwars?

‘Ik ben al tien jaar met het thema “rechargen” bezig. Een betere balans vinden tussen werken en ontspannen. Je tussentijds steeds weer opladen (rechargen, als een batterij). Ook door de dag heen moeten we ons brein rust geven om beter te kunnen presteren. Maar we denderen door. Corona heeft dat versterkt. We rennen en werken als een kip zonder kop van zoom-sessie naar zoom-sessie. Strak gepland per uur. We gunnen ons zelfs geen kop koffie of even de benen strekken tussen sessies door. Vroeger liepen we nog even naar een andere vergadering of hadden we reistijd. Met thuiswerken nemen we geen rust meer. Dat levert stress en door stress gaan we fouten maken en minder goed nadenken. Door corona gingen we om onze baan niet te verliezen en om ons te bewijzen, thuis nog harder werken dan we al deden. Als we straks weer naar kantoor gaan, komt dat gedrag nog wel met een boemerang terug. Ik denk dat het verzuim op gaat lopen.’

En 24/7 aanstaan werkt zelfs contraproductief. Zes uur werken per dag is genoeg?

‘Onderzoek wijst inderdaad uit dat minder uren maken per dag, maar wel met focus, afgewisseld met rustmomenten, op termijn veel efficiënter is. Tachtig uur werken per week is zinloos. Het brein moet “rechargen”. Dat kan door even wat anders te doen. Even wandelen, even koffie doen met een collega. Potje pingpongen. Dat geldt voor thuiswerk, maar ook straks weer op kantoor. Die vermaledijde kantoortuinen werken ook averechts. Er is veel te veel concentratieverlies in kantoortuinen door wat er om je heen gebeurt. Er is veel te veel afleiding. Ik vergelijk het wel eens met klassieke muziek. Daar zitten vaak stiltes in. Stilte is de schoonheid van de muziek. Haal je die stiltes eruit, blijft er geen muziek over. Op kantoor zijn we bezig om alleen maar te versnellen en alle stiltes eruit te filteren. Alles moet efficiënt. Maar zo verkrachten we ons werk. Ingmar Bergman, Charles Dickens en wiskundige Henri Poincaré waren vermaard om hun focus. Die werkten helemaal niet zo veel uren per dag, maar deden dat gefocust en uiterst efficiënt.’

Leren lummelen schrijf je. Gun je ook op kantoor vrije tijd tussen klussen door. Je hoort de collega’s of je baas al roepen tegen een lummelaar: hé, ga eens aan het werk…

‘Herkenbaar. Ik was eens bij een bedrijf dat een bank en boekenkast had neergezet. Konden mensen ontspannen door een boek te lezen. Zat nooit iemand natuurlijk. Je voelt je immers bekeken. Rechargen, rustmomenten pakken tijdens de dag kan alleen als het ingebed is in de omgeving. Het moet geaccepteerd zijn. Dus moet een bedrijf dat als beleid maken. Alleen een skippybal en voetbalspeltafel neerzetten, is niet genoeg. Het werkt pas als de directeur, of ambassadeurs van het recharge-denken ook gaat tafelvoetballen. In veel bedrijven is daarvoor een mindshift nodig. Het is niet genoeg om een mand fruit neer te zetten of een vitaliteitsprogramma te starten als “rechargen” niet echt op de werkvloer wordt doorleefd. Dan blijven we kippen zonder kop.’

De titel van je boek is: Work Smart, Play Smart. Leg uit!

‘Het is een knipoog naar de uitdrukking Work Hard, Play Hard: wie hard werkt, mag veel feesten. Dat is natuurlijk paradoxaal. Wie hard gaat feesten, gaat de volgende dag er echt niet harder door werken. Wat ik bedoel, is dat we vooral slimmer moeten gaan werken (work smart). Begin de dag niet met je mailbox maar met het belangrijkste dat je die dag moet doen: de future state (doel dat je najaagt). Wie met mail begint, is direct afgeleid en mist focus op de belangrijke zaken. En als je even rust neemt, ga dan niet op je telefoon zitten. Zo krijgt je brein nooit rust. Dat geldt niet alleen voor de werkzame uren, ook privé. Ook de uren die je vrij bent, moet je slim (play smart) inrichten. Wat we nu aan het doen zijn, alsmaar versnellen, eist zijn tol. Slaapproblemen, chronische ziekten, burn-out, depressie en legio andere kwalen krijgen een steeds prominentere plek in onze maatschappij. Terwijl dat helemaal niet hoeft. Als je maar tijdig “recharged”/ ontspant.’

Waarom moeten we naar filmpjes met quakko’s kijken, of poezenfilmpjes om te ontspannen?

‘Ik bedoel dat als voorbeeld. Quakko’s staan bekend als de grappigste beestjes ter wereld. Wie naar deze beestjes kijkt – poezenfilmpjes mag ook- krijgt een lager stress level. Er ontstaat iets van een knuffelhormoon dat onze hersenen ontspant. Ons brein krijgt rust, recharged, en is weer effectiever als we aan het werk gaan. Wie tussendoor naar nieuws kijkt of influencers op social media volgt, zet direct het brein weer aan. De tools in de social media zijn heel vernuftig en zetten ons aan tot actie. Maak daarvoor in de plaats een lekkere wandeling. Het zijn allemaal metaforen van hetzelfde. Je moet inspanning en ontspanning afwisselen. Op je werk en thuis. Tussendoor constant “rechargen”.  Uiteindelijk word je daar veel effectiever van en stijgt de arbeidsproductiviteit. Rennen als een kip zonder kop zoals we nu veelal doen, heeft echt geen zin. Corona heeft het probleem van het gevoel hebben altijd productief te moeten zijn, eigenlijk alleen verergerd.’

Jouw boek haalde de nummer één verkoopplek bij Management Boek. Wat zegt dat?

‘Ik denk dat veel mensen het onderwerp bezighoudt. Ik merk het ook aan de vragen die ik krijg om trainingen te geven. Ik zie de belangstelling, maar er is een lange weg te gaan. De jeugd staat wel iets anders in het leven momenteel, maar ik zie ook vaak dat ze hoopvol beginnen met een goede life-work balans en rechargen, maar binnen een paar jaar worden ze opgenomen in “het systeem” van een organisatie en vervallen ze in de fuik waar we allemaal inlopen: die van de kippenren.’

Meer info over dit boek? Kijk hier.