Anthon van der Horst

Charisma is een belangrijk kenmerk van krachtige leiders. Die kracht moet echter beteugeld worden door stevig tegenspel door de raad van commissarissen of raad van toezicht om contraproductiviteit te voorkomen. Een bespiegeling (en concrete aanbevelingen) van Anthon van der Horst, executive consultant bij GITP.

De natuurlijke afstand tussen toezichthouder en bestuurder draagt het risico van verwaarlozing in zich. Door vroegtijdig aandacht te besteden aan de veroorzakers van verwaarlozing en aandacht te vestigen op wat er wél goed gaat, blijft de relatie tussen toezichthouders en bestuurders gezond, betoogt Anthon van der Horst, senior adviseur bij GITP.

Naast het formele gesprek tussen toezicht en bestuur, wil Anthon van der Horst, executive consultant GITP, een lans breken voor een ander type gesprek: het goede gesprek. ‘Een goed gesprek heeft veel meer te maken met: kennen wij elkaar echt, is er vertrouwen in de diepere beweegredenen, durven wij bij elkaar te twijfelen. Maar ook: weten wij wat ons bezig houdt op het privé vlak. Een gesprek dat hierover gaat, zal erg bijdragen aan persoonlijk vertrouwen en onderlinge sympathie en last but not least de kwaliteit van de samenwerking tussen toezichthouder en bestuurder.’ Kan de psychologie wat helpen om zo’n goed gesprek te voeren?

Toezicht vindt plaats op basis van een afgemeten, vaak beperkte hoeveelheid tijd waarin men een veelheid aan informatie moet verwerken om daar besluiten aan te koppelen. Het is dan prettig als er, naast de grote hoeveelheid informatie, door de bestuurder duidelijkheid wordt gecreëerd door middel van aangeboden conclusies. De toezichthouder krijgt greep en kan een bepaalde mate van controle uitoefenen. Maar er zitten ook kanttekeningen aan deze zogenaamde ‘need for closure’, betoogt Anthon van der Horst, organisatiepsycholoog en executive consultant bij GITP. Zeker in coronatijd.

De coronacrisis maakt bestuurders kwetsbaar: negatieve reacties in de directe omgeving kunnen leiden tot faalangst en daarmee tot minder goede prestaties en besluiten. Toezichthouders kunnen tegenwicht bieden door het creëren van een veilig klimaat, aldus Anthon van der Horst, Executive Consultant GITP: ‘Laat persoonlijke kritiek nu even achterwege, bied steun, sta naast uw bestuurder.’

De rol van toezichthouders bij de te verwachten ontslagrondes door de coronacrisis gaat verder dan contact met de OR. Vraag medewerkers hoe ze het ontslag hebben ervaren en evalueer met het bestuur hoe er is gecommuniceerd en leidinggegeven, bepleit Anthon van der Horst, als organisatiepsycholoog verbonden aan GITP. ‘Bij werkgevers die gezaghebbend “ouderlijk gedrag” vertonen, zal de onrust minder zijn dan bij autoritaire of visieloze bestuurders.’

De politieke aardverschuiving die Thierry Baudet met het Forum voor Democratie in de afgelopen periode heeft gerealiseerd, roept wisselende reacties op. Maar de kans dat er onverantwoorde zaken gebeuren, is klein., zo stelt Anthon van der Horst, GITP Executive Expertise, geruststellend vast. Over de 4 R’s: richting, realisatie, rekenschap en reflectie.

Nieuwe codes moeten het makkelijker maken om bestuurders feedback te geven. In de praktijk blijkt dat echter heel lastig. Het is naïef te veronderstellen dat feedback geven aan de bestuurder vanzelfsprekend is en altijd nut heeft.