Duurzaamheid

In de komende periode zullen diverse activiteiten worden voortgezet. Tegelijkertijd zal ook een aantal nieuwe initiatieven worden ontwikkelend. Deze zullen in het bijzonder gelieerd zijn aan de belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen in de naaste toekomst.

Dit plan van aanpak richt zich weliswaar op het Kenniscentrum van de Stichting NR, maar een aantal activiteiten worden uitgevoerd door de Directeur en adviseurs die aan de BV’s zijn verbonden.

Onderstaande activiteiten vormen een mix tussen bestaande projecten en nieuwe initiatieven. Een aantal hiervan worden uitgevoerd of hebben betrekking op een of meer BV’s.

Duurzaamheid

Op het gebied van duurzaamheid worden meerdere sporen ingezet. Ten eerste is er de voortzetting van het in 2019 gestarte initiatief Duurzaamheid in de boardroom, in samenwerking met EY. Ten tweede sluit NR aan bij de communities of practice werkgroepen van MVO-Nederland. Tot slot is er het onderzoek tussenholding, in samenwerking met Strategic Management Center. Dit onderzoek vormt de basis voor een diepgaand debat over de werking van de tussenholding als wettelijk voorschrift bij grote rechtspersonen. En als waarborg voor lange termijn waardecreatie.

Al bijna 20 jaar is NR aanjager van good governance in al zijn facetten.

De breedte van de vier pijlers Search, Advies, Opleiding en Kennis is ons onderscheid en onze kracht: we staan voor de ontwikkeling van het vak en voor de professionalisering van degenen die het uitoefenen.

We ontwikkelen en delen nieuwe, en liefst vernieuwende, visies op alle thema’s die bij governance een rol spelen. We kunnen putten uit een zich steeds verder uitbreidend netwerk, zijn een bekende in menige boardroom en helpen zowel personen als raden als organisaties het beste uit zichzelf te halen. Dit vertaalt zich in onze vier takken: NR Search, NR Advies, NR Opleiding en NR Kennis.

Alle facetten van good governance

Good governance stelt organisaties in staat zich te ontwikkelen en te profileren. Met integriteit, oorspronkelijkheid en met een duurzaam resultaat. Daar zijn de juiste mensen voor nodig, en de juiste kennis. Die beide op zo’n manier verankerd worden dat het effect maximaal is.

Toezicht op duurzaamheid

Raden van commissarissen moeten toezicht houden op de gewenste balans tussen stakeholderbelangen in de aansturing van zorgorganisaties. Dat vraagt om een brede scope, een stevige discussie over duurzame waardecreatie in de boardroom en een gedegen externe verantwoording, stelt Jantien de Jong, zorgondernemer en aankomend toezichthouder.

Topbestuurders over vestigingsklimaat en duurzame groei

De aantrekkelijkheid van Nederland als vestigingsland staat onder druk, stelden topbestuurders tijdens rondetafeldiscussies, georganiseerd door EY. Een nieuw kabinet moet duurzame concurrentiekracht veiligstellen door langetermijnperspectief, oplossend vermogen en meer dialoog tussen overheid en ondernemers. André Wijnsma van EY schetst zes oplossingsrichtingen om de BV Nederland nu en straks te laten floreren.

Hoe zet je als commissaris duurzaamheid actief op de agenda?

Hoe kunnen commissarissen structureel het gesprek aangaan over verduurzaming van de bedrijfsvoering? Claire van den Broek, Head External Affairs van het Impact Institute en True Price én zelf aankomend commissaris, verzamelde concrete tips van ervaren toezichthouders. ‘Blíjf ernaar vragen en zoek de randjes op.’

Duurzaamheid

Steeds meer bedrijven kiezen voor ambitieuze klimaatmaatregelen met reductiedoelstellingen op korte termijn en een net zero-doel op lange termijn. Wat houdt dit in? En hoe begin je de reis naar net zero? PwC zet alle definities op een rij en schetst een 5-stappenplan voor de transformatie van het bedrijfsmodel. Ook een nuttige leidraad voor commissarissen.

Duurzaamheid

Voor bedrijven betekent de afnemende biodiversiteit een nieuwe uitdaging door toenemende wet- en regelgeving en druk vanuit belanghebbenden. Hoe stuur je en houd je toezicht op een positieve impact op de natuur? Alexander Spek, partner van PwC Nederland, en Thijs IJsbrandij, manager ESG - Environmental Strategy bij PwC, over data verzamelen, rapportages inrichten, strategie formuleren en de transformatie inzetten. ‘Alleen samen komen we tot oplossingen.’

Interview

Met de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) moeten ondernemingen in het jaarverslag gaan rapporteren over duurzaamheid. Joukje Janssen en Hugo van den Ende, ESG-experts bij PwC, over de eisen die dat stelt aan accountants, bestuurders en toezichthouders. ‘Een belangrijke succesfactor bij de implementatie: begin met de dubbele materialiteitsanalyse. Pas daarna weet je wat de knoppen zijn waaraan je moet draaien om duurzamer te worden.’

Green Deal Duurzame Zorg

In 2030 moet de CO2-uitstoot van de zorg met 55% zijn teruggedrongen. Daar is dus nog maar zeven jaar de tijd voor. Ook toezichthouders hebben daarin een rol te vervullen. Het gaat hierbij om de brede scope van duurzaamheid, bestaande uit de volgende elementen: people, planet en prosperity.

Nieuw bestuur en toezicht

Organisaties staan voor complexe maatschappelijke uitdagingen. Hoe kan daarbij de kloof worden overbrugd tussen de eigen ethiek van bestuurders en commissarissen en het systeem waarin zij acteren? Om welke hervorming van de governance en de opleiding van (non-)executives vraagt dat? Die vragen stonden centraal in het project ‘Ongemak in de Boardroom’. Een dubbelinterview met Maria van der Heijden, directeur-bestuurder van initiatiefnemer MVO Nederland, en Aukje Kuypers, die als bestuurder deelnam (mét een van haar commissarissen).

Gastcolumn

Het kan niet zo zijn dat je als bedrijf alleen zegt wat je klimaatdoel in 2050 is en geen inzicht geeft in de tussendoelen. En toch ontbreekt dat bij veel bedrijven. Jan-Willem van den Beukel, adviseur klimaatbeleid, CDA-politicus en toezichthouder, benoemt drie acties waarmee rvc’s dat kunnen veranderen.

Sustainability

Commissarissen van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven denken verschillend over de verantwoordelijkheid voor verduurzaming en ESG. Sommige commissarissen missen gevoel van urgentie in de boardroom en pleiten voor meer veranderingsbereidheid, tempo en ambitie. Anderen zijn behoudender, vragen meer tijd en willen zich niet vastleggen op duurzaamheidsdoelstellingen, uit angst voor aansprakelijkheid, zo kwam naar voren tijdens acht rondetafeldiscussies van EY met in totaal circa 80 toezichthouders van beursgenoteerde bedrijven. Jong toezichttalent stelt zich activistischer op dan de gevestigde generatie.

ESG-trends voor 2023

De herziene Corporate Governance Code 2022 bepaalt expliciet dat bestuurders en commissarissen deskundig dienen te zijn op het gebied van duurzaamheid. Duurzaamheid moet onderdeel worden van training en opleiding van bestuurders en commissarissen. Daarom zetten Maarten Appels, Loes Wilbrink, Victor van Ahee, Yu An Chan van Van Doorne middels een drieluik de belangrijkste wets- en overheidsbeleidsontwikkelingen op het gebied van ESG op een rijtje. In deze editie van Governance Update presenteren wij het eerste deel van het drieluik met de ontwikkelingen voor 2023 op het gebied van environment (de E van ESG). 

Sustainability

Om klimaat- en duurzaamheidsdoelstellingen te kunnen behalen, moet innovatie topprioriteit van commissarissen en bestuurders zijn, stellen Auke de Bos en Dick Hoogenberg van EY Nederland. De nadruk ligt echter nog te veel op wet- en regelgeving en compliance in plaats van op strategie en fundamentele gedragsverandering, zo bleek tijdens de serie round tables voor commissarissen die EY faciliteerde in het najaar van 2021 en het voorjaar van 2022.

Best practice

Bestuurders en commissarissen kunnen duurzaamheidsbelangen in hun besluitvorming niet meer negeren. Claudine Maeijer en Anish Sewbaransingh van PwC Legal schetsen het belang van duurzame corporate governance: maak ESG onderdeel van de strategie, het beleid en de interne governance (waaronder de reglementen voor het bestuur en de rvc), zorg voor de juiste rapportages, wees transparant en formuleer daadwerkelijk haalbare doelstellingen.

‘Onderschat impact niet’

In 2024/2025 moeten grote ondernemingen aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) voldoen. Professor Auke de Bos, bestuurder EY Accountants en governance-expert bij EY, constateert dat ondernemingen en ook commissarissen, uitzonderingen daargelaten,  er nog maar mondjesmaat mee bezig zijn. ‘We gaan naar een nieuwe tijd. Een tijd waar niet financiële verslaggeving minstens zo belangrijk wordt als financiële verslaggeving.’ Honderden pagina’s gedetailleerde verslaggevingsregels  en heel veel duurzaamheids-werk, liggen in het verschiet. Voor commissarissen is er vooral een rol weggelegd om bestuur te “challengen” op duurzaamheidsbeleid en de verantwoording daarover.

Sustainability

Wereldwijd worstelen ceo’s met de reductie van broeikasgassen. Dat geldt ook voor bestuurders in Nederland, zo blijkt uit PwC’s 25e CEO Survey. Een kwart van de Nederlandse respondenten streeft naar ‘net zero’. Ruim een derde zegt daarvoor voorbereidingen te treffen en nog een derde is niet bezig met een net-zero-doelstelling. Verder zijn ESG-doelstellingen nog onvoldoende verankerd in strategie en beloningspakketten. Hier ligt een belangrijke rol voor commissarissen. 

Column

Rapporteert uw onderneming al over de duurzaamheidsimpact en klimaatrisico van de bedrijfsvoering? Voert u daarover als commissarissen de dialoog met het bestuur en bespreekt u de dilemma’s? Governancemodellen bieden hiervoor een concreet handvat. Deze staan dan ook centraal tijdens de inspiratiesessie Duurzaamheid: de kansen en risico’s voor de onderneming op 23 maart. Inleider Eva Eijkelenboom, beleidssecretaris accountancy en corporate governance van VNO-NCW, geeft alvast een voorproefje.

1700 Nederlandse ondernemingen dienen duurzaamheidsinformatie op te nemen

Corporate Sustainability (CSRD) breidt de reikwijdte van de verantwoordelijkheden van de auditcommissie met betrekking tot duurzaamheidsverslaggeving en de onderliggende risicomanagement- en interne-controlesystemen aanzienlijk uit, concluderen governance-experts Auke de Bos en Martijn de Jong van EY. ‘Als commissaris en lid van de auditcommissie is het belangrijk om vast te stellen of de organisaties waar u toezicht houdt voldoende duurzaam bezig zijn en of zij klaar zijn en kunnen opschalen voor de nieuwe rapportageverplichtingen en bijbehorende assurance.’

Governance Radar

Commissarissen hebben een morele plicht tot het houden van netto positief toezicht: besturen uitdagen tot en bijstaan in de transitie naar organisaties die maatschappelijk meer waarde creëren dan ze vernietigen.

Duurzaamheid

Nieuwe urgentie rond ESG brengt in veel bedrijven een revolutie op gang, die wordt gekenmerkt door ingrijpende veranderingen in hun strategische keuzes, de aansturing en inrichting van hun organisatie en de rapportages daarover. Initiatieven op het ene gebied maken ook veranderingen op het andere gebied noodzakelijk. Serieus bezig zijn met ESG betekent daarom dat bedrijven zich niet kunnen beperken tot een paar op zichzelf staande projecten, stelt Joukje Janssen, partner Sustainability van PwC Netherlands. Ze ziet ook een belangrijke rol voor commissarissen.

Duurzaamheid

Nog lang niet elke raad van commissarissen heeft de Sustainable Developments Goals op de radar. Terwijl commissarissen een cruciale rol kunnen spelen bij het agenderen en realiseren van de SDG’s door het stellen van de juiste vragen en toezicht op de voortgang. Een analyse van Anja Sinke, voormalig Technology Director bij BP International in het Verenigd Koninkrijk en aankomend commissaris.

Sustainability

Duurzaamheid staat bij veel bedrijven en organisaties steeds hoger op de agenda. In het nieuwe publieksverslag van PwC gaan Mijntje Lückerath, professor of corporate governance en millennial expert Talitha Muusse, in gesprek over ‘duurzame vooruitgang’.

Gastcolumn

Klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit staan steeds hoger op de agenda van financiële instellingen. Zij erkennen duurzaamheid als voorwaarde voor langetermijnwaardecreatie. Hoogste tijd dat ook raden van toezicht het op de agenda zetten, aldus Hidde van Kersen, verbonden aan non-profitorganisatie Marine Stewardship Council en zelf meervoudig toezichthouder.

Sustainability

De energietransitie is alleen mogelijk met een geïntegreerd en circulair energiesysteem, waar producenten en gebruikers samen verspilling tegengaan en kosten reduceren, zo wordt gesteld in de Green Deal Monitor van PwC. Dat vraagt om meer samenwerking tussen bedrijven, overheden en andere organisaties. Commissarissen kunnen hierbij een verbindende rol spelen, aldus PwC-partner Viviana Voorwald. 

Column

Veel Nederlandse financiële instellingen zien kansen in sustainable finance, maar een doorvertaling in de praktijk blijkt vaak nog lastig. Commissarissen kunnen door het stellen van de juiste vragen helpen bij het maken van bewuste strategische keuzes en het formuleren en monitoren van een concrete aanpak om het ambitieniveau te realiseren, stelt PwC-partner Joukje Janssen. Ook stof tot nadenken voor commissarissen buiten de financiële sector.

Post-COVID-19-toezicht

Nu de coronacrisis langer duurt dan verwacht, worden de economische en sociale gevolgen steeds zichtbaarder. Tegelijkertijd worden we ons meer bewust van wat luxe is en wat echt noodzakelijk is en bijdraagt aan het welzijn van mensen. De commissaris kan als klankbord het bestuur inspireren om de balans te vinden tussen actuele uitdagingen en langetermijnwaardecreatie, constateert Nancy Kamp-Roelands, Associate Partner EY Accountants.

Congresverslag

‘Eindelijk eens een goed en positief gesprek over de duurzaamheidsopgave!’ Bijeenkomst bij Tata Steel met keynote spreker Jan Peter Balkenende. Het programma van deze dag verbeelde precies waar High Level Toezicht voor staat: het bespreekbaar maken van de lastige, duivelse, dilemma’s waarmee de duurzaamheidsopgave, c.q. de energietransitie gepaard gaat. En vanuit de erkenning van de complexiteit en de noodzaak om integrale oplossingen te kiezen, innovatief te zijn. Innovatief als bestuurder en als commissaris/toezichthouder.

Klimaatbeleid

Het staat momenteel hoog op de agenda in menig boardroom: de stikstofproblematiek. Annet Blokhuis en Cees Kniestedt van Van Doorne bespreken en analyseren het rapport van de Adviescommissie Stikstofproblematiek en de daarin gepresenteerde noodmaatregelen. Hun eerste conclusie: het advies zal op korte termijn weinig soelaas zal bieden aan de stagnatie die zich nu aftekent in de veehouderij, industrie, mobiliteit en bouw. Voor de meeste projecten zal de onzekerheid voortduren.

Column

De herziene Corporate Governance Code besteedt in toenemende mate aandacht aan maatschappelijk verantwoord bestuur. Dat vraagt om een ander type commissaris. Het vraagt om buitenstaanders, aldus Evelien Vlastuin, governance-expert bij KPMG.

Sustainability

Duurzaamheid en langetermijnwaardecreatie raken de taken van de commissaris steeds meer. Dat betekent een actievere rol voor de rvc, zowel op het gebied van toezicht, bij het benoemingsbeleid als bij het scherp houden van het bestuur door middel van advies. Nancy Kamp-Roelands en Gina Schuurman van EY geven een aantal praktische handvatten.

Sustainability

‘De energietransitie gaat gepaard met bloed, zweet en tranen, laten we er samen de schouders onder zetten.’ Robert Claasen, vennoot van Custom Management Interim Directeuren en executive director ad interim van bedrijvencluster Chemelot, schetst hoe bestuurders en commissarissen de omslag naar duurzame energie kunnen realiseren.

Sustainability

Hoe moeten organisaties bijdragen aan een circulaire economie en welke rol kunnen commissarissen daarbij spelen? Kies voor een gefaseerde overstap en integreer maatschappelijke impact in de toon aan de top en de bedrijfscultuur, zo bleek tijdens het door Deloitte georganiseerde Executive Breakfast – Ladies Only. ‘Het mag niet afhankelijk zijn van één enthousiaste bestuurder.’