Crisismanagement

Best practice

Een klassieke managementfout bij organisaties in transitie: gebrek aan strategische en operationele focus. Te veel tegelijk aanpakken leidt tot stuurloosheid, verandermoeheid en demotivatie. Leo Epskamp, vennoot van Custom Management Interim Directeuren, schetst de basis van (toezicht op) een succesvol transformatieproces: keuzes maken, prioriteiten stellen en timing. ‘Bepalen wat je als organisatie níet doet is soms belangrijker dan wat je wel doet.’

Governance Radar

Welke toezichthouder zou er in de schoenen van Jaap Winter willen staan? De governance-expert werd met ingang van 12 april 2022 benoemd tot voorzitter van de raad van commissarissen van Schiphol, als opvolger van Louise Gunning. Slechts een paar weken voor de meivakantie, toen structurele personeelsproblemen, in combinatie met een wilde staking van KLM-bagage-afhandelaars leidden tot chaos op de luchthaven.

Toezicht bij zwaar weer

Goed toezicht bij crises begint al in de ‘koude fase’: als er nog niets aan de hand is. Serious gaming – een simulatie van de werkelijkheid in spelvorm – kan raden van commissarissen voorbereiden op een crisissituatie door het ontwikkelen van het benodigde onderlinge vertrouwen en het verkrijgen van zicht op elkaars gedrag in moeilijke situaties, stelt aankomend toezichthouder Relus Breeuwsma, wethouder in Alphen aan den Rijn en tot voort kort manager van Rijkswaterstaat.

Rol toezicht bij crisis en scenarioplanning

Bij een crisis vertonen toezichthouders vaak een pavlovreactie: ze proberen hun verantwoordelijkheid te ontlopen of zitten juist te dicht op het bestuur. Arjan Bijman, vennoot van Custom Management Interim Directeuren, geeft tips voor bestuur en toezicht in crisistijd en geeft antwoord op de vraag hoe een crisis kan worden voorkomen: denk met scenarioplanning terug vanuit de toekomst naar het heden om in het hier en nu beredeneerde keuzes te maken. 

Herstructurering

Een scherpe omgevingsanalyse, een gedegen turnaround strategie en een hands-on operationeel actieplan: een solide herstelplan laat zien dat een bedrijf levensvatbaar is en toekomst heeft. Op basis daarvan kan de rechter besluiten een dwangakkoord aan de schuldeisers op te leggen, volgens de nieuwe Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA). Harald de Graaf, vennoot Custom Management Interim Directeuren, illustreert de kracht van een gedegen herstelplan aan de hand van een casus en schetst de rol van de raad van commissarissen daarbij.

Crisismanagement

Per 1 januari 2021 is de wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) van kracht. Het doel van de wet: op effectieve en flexibele wijze levensvatbare ondernemingen herstructureren en faillissementen voorkomen. De WHOA kan ook gebruikt worden voor een gecontroleerde liquidatie van een onderneming. Dolf Bruins Slot van EY en Robin de Wit van HVG Law schetsen de belangrijkste aandachtspunten voor commissarissen.

Best practice/family governance

Veel familiebedrijven komen in problemen doordat het bestuur niet tijdig ingrijpt. Commissarissen moeten aandringen op vroegtijdige actie, beoordelen of er voldoende competentie en capaciteit is voor de uitvoering van een onderbouwd herstructureringsplan en het proces zorgvuldig monitoren. Dat vraagt om behendig manoeuvreren tussen de dynamiek van het familiebedrijf en de noodzaak tot doorpakken, is de ervaring van Peter van den Bent, vennoot van Custom Management Interim Directeuren.

Crisismanagement

Het sluiten van een dwangakkoord volgens de Wet Homologatie Onderhands Akkoord (WHOA) kan een faillissement helpen voorkomen en levensvatbare bedrijven redden van de ondergang. Casper van Leusden, vennoot van Custom Management Interim Directeuren, illustreert met een fictieve casus de ingrediënten voor een succesvolle toepassing van de wet: tijdig signaleren, goed bestuur en een degelijk turnaroundplan.   

Psychologie in de boardroom

De coronacrisis maakt bestuurders kwetsbaar: negatieve reacties in de directe omgeving kunnen leiden tot faalangst en daarmee tot minder goede prestaties en besluiten. Toezichthouders kunnen tegenwicht bieden door het creëren van een veilig klimaat, aldus Anthon van der Horst, Executive Consultant GITP: ‘Laat persoonlijke kritiek nu even achterwege, bied steun, sta naast uw bestuurder.’

Commissaris in crisistijd

Marry de Gaay Fortman – toezichthouder bij onder meer DNB en KLM – is uitgesproken over haar rol als commissaris in én na de coronacrisis. ‘Als raad van bestuur weet je niet alles en als raad van commissarissen heb je ook niet de wijsheid in pacht. Door er samen met elkaar over te brainstormen, ontstaan nieuwe inzichten.’ Over haar commissariaat bij KLM: ‘Het zou natuurlijk raar zijn als ik niet de krant zou lezen en niet zou openstaan voor de gevoelens over hoe er gedacht en gesproken wordt over bijvoorbeeld KLM en de steun die de luchtvaartmaatschappij krijgt. Daarover laat ik me vanuit verschillende hoeken informeren, zodat ik goed weet wat haalbaar, wenselijk en nodig is.’